Gro Marie Svidal: Tryllespel

Fagområde: Kunstnarleg utviklingsarbeid

Prosjektet «Tryllespel» er ei utforsking av musikalske spelereglar og spelerom der hardingfelespelar Gro Marie Svidal utvidar eigen musikalske praksis og løftar fram i lyset ein nesten bortgøymd improvisasjonspraksis i den norske folkemusikken.

Prosjektet spring ut frå ei nyfikenheit for improvisasjon som metode innanfor hardingfeletradisjonen i Noreg. I prosjektet arbeider Svidal med improvisasjon som finn stad utanfor slåttespelet. Nøkkelen er å ta utgangspunkt i førespelet, dei korte preludia som anten er komponerte eller improviserte fram i stunda.

Tittelen til prosjektet, Tryllespel, er henta frå Jølster i Sunnfjord. Det er eit av fleire eldre, lokale namn for førespel. Ordet viser til det musikalske innhaldet og karakteren eit førespel kunne ha.

Svidal ser på førespelet som eit tankesett og eit utgangspunkt for måtar å nytte musikkspråket sitt i improvisasjon. I utforskingane undersøker ho førespela meir eller mindre fristilt frå det opphavlege bruksområdet, og tek utgangspunkt i førespela sine rammer og kjenneteikn. Ved å setje saman eit utval av desse rammene med rammer henta frå slåttemusikken, eller ved å legge til rammer ho har fått inspirasjon til frå utøvarar og komponistar ho har spelt eller samtala med frå andre musikkspråklege praksisar, spinn ho vidare på og sporar av frå dei tradisjonelle førespela. Utforskingane gjer ho praktisk gjennom prøving og feiling på instrumentet fremst solo, men også i samspel. Materialet ho improviserer over er både tonalt og klangbasert. Kjernearbeidet finn stad i det solistiske. Samspelet er viktig for ei heilskapleg utvikling og forståing.

Interessa for førespelet strekker seg ut over dei musikkspråklege rammene. Ho knyter seg til spelerommet førespela har gjeve utøvaren, og den personlege signaturen dei har vore. Prosjektet rører såleis ved forholdet mellom tradisjon og nyskaping, mellom fellesskapet og det personlege, genuine.

Med prosjektet ønskjer Svidal å setje lys på førespelet som improvisasjonspraksis i den norske folkemusikken. Tidlegare forsking belyser fremst improvisasjonsmetodar nytta i slåttespelet. Arbeidet kan vere relevant for improvisasjonsstudiar også utanfor folkemusikkfeltet, eller for dei som vil undersøkje inspirasjon mellom tradisjonar og praksisar. Med det kunstnarlege resultatet ønskjer Svidal å inspirere utøvarar på hardingfele til å utvikle sin eigen improvisasjonspraksis. Ho håpar vegen ho går, og metoden ho skapar, kan vere springbrett for utøvarar som kjem etter.

Prosjektet er ein del av det eksternfinansierte prosjektet Craftmanship leia av Kjell Tore Innervik.